“She is mean, I love her” – Jelinek among Michał Witkowski. Between interpretation and use
Abstract
Elfriede Jelinek fungiert in Polen als eine wichtige und berühmte Autorin, eine Ikone für viele SchriftstellerInnen, die ihre Texte auf eine eigentümliche Art und Weise lesen und interpretieren, was zu vielen Refraktionen führt. Insbesondere Michał Witkowski (Jahrgang 1975)
beruft sich auf Jelineks Schaffen und ihr Image, sowohl in seinem literarischen Schaffen, als auch in zahlreichen Interviews und in neuen Medien. Sein Roman Zbrodniarz i dziewczyna [Der Verbrecher und das Mädchen] ist ein Paradebeispiel für seine Strategien: im Mittelpunkt steht das Symbol Elfriede Jelinek und nicht ihr literarisches Schaffen. Witkowskis Herangehensweise ist eine interessante literarische Hommage und eine Art misreading zugleich.
References
Antonik D., Autor jako marka. Literatura w kulturze audiowizualnej społeczeństwa informacyjnego, Universitas, Kraków 2014.
Anz T., Literatur und Lust. Glück und Unglück beim Lesen, dtv, München 2002.
Bator J., Feminizm, postmodernizm, psychoanaliza. Filozoficzne dylematy feministek „drugiej fali”, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2001.
Bator J., Kobieta, „Twój Styl”, Warszawa 2002.
Bielecki M., Kłopoty z Witkowskim, [w:] idem, Kłopoty z innością, Kraków 2012, s. 76–86.
Bloom H., Lęk przed wpływem. Teoria poezji, przeł. A. Bielik-Robson, M. Szuster, Kraków 2002.
Clar P., „Co zostaje, to znika”. Postać autorki w dramatach Elfriede Jelinek, przeł. J. Pociask, [w:] „Mówię i mówię”. Teatralne maski Elfriede Jelinek, red. M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2008, s. 71–84.
Clar P., Selbstpräsentation, [w:] Jelinek-Handbuch, red. P. Janke et al., Metzler, Stuttgart – Weimar 2013, s. 21–26.
Dijan P., Frykcje, Sic!, Warszawa 2007.
Eco U. et al., Interpretacja i nadinterpretacja, przeł. T. Bieroń, Znak, Kraków 2008.
Elfriede Jelinek: „Lust”, [w:] Das literarische Quartett: Gesamtausgabe aller 77 Sendungen von 1988 bis 2001, red. P. Just et al., Directmedia, Berlin 2006, s. 131–141.
Facebook, profil Michała Witkowskiego: https://www.facebook.com/witkowski.michal/posts/10151882899853902 [stan z 10.10.2015].
Facebook, profil Michała Witkowskiego: https://mbasic.facebook.com/witkowski.michal/photos/a.134776723901.135907.132706923901/10152578363588902/?type=3&refid=17 [stan z 10.10.2015].
Fashionpatology: http://fashionpathology.tumblr.com/post/109829144039/elfriede-jelinek-s%C5%82ynie-z-drogich-kreacji-i [stan z 10.10.2015].
Friedl H., Elfriede Jelinek. Ein Interview, [w:] Die Tiefe der Tinte, red. H. Friedl, Verlag Grauwerte im Institut für Alltagskultur, Salzburg 1990, s. 27–51.
Hiebel H., Elfriede Jelineks satirisches Prosagedicht „Lust”, „Sprachkunst” XXIII (1992), s. 291–308.
Janz M., Elfriede Jelinek, Metzler, Stuttgart – Weimar 1995.
Jelinek E., Pożądanie, przeł. E. Kalinowska, W.A.B. Warszawa 2007.
Jelinek E., Żądza, przeł. A. Kowaluk, W.A.B., Warszawa 2007.
Jezierska A., Autorka przemieszczona – uwagi na marginesie polskich tłumaczeń tekstów Elfriede Jelinek, [w:] Jelinek po polsku. Tłumaczenia i inscenizacje, red. M. Szczepaniak, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza
Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2014, s. 107–122.
Jezierska A., Dyżurna feministka. Dlaczego i jak polskie pisarki czytają Elfriede Jelinek, „Studia Neofilologiczne”, t. 11: Współczesna recepcja literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku, red. J. Ławnikowska-Koper, A. Majkiewicz,
A. Szyndler, Częstochowa 2015, s. 29–47, http://dx.doi.org/1016926/sn.2015.11.02.
j.ś, Michał Witkowski: mam gdzieś literaturę, rozmawiał D. Gajda, źródło: http://ksiazki.onet.pl/michal-witkowski-mam-gdzies-literature/srp79 [stan z 30.01.2016].
Kapela J., List otwarty do Michała Witkowskiego, „Krytyka Polityczna”, źródło: http://www.krytykapolityczna.pl/Jas-Kapela/List-otwarty-do-Michala-Witkowskiego/menu-id-244.html [stan z 30.06.2013].
Klejnocki J., Komentarze do „Pisarz za mało (niżby sam chciał) kupowany", źródło: http://klejnocki.wydawnictwoliterackie.pl/komentarz/84/ [stan z 2.07.2013].
Künzel Ch., Einleitung, [w:] Autorinszenierungen. Autorschaft und literarisches Werk im Kontext der Medien, red. Ch. Künzel, J. Schönert, Königshausen & Neumann, Würzburg 2007, s. 9–23.
Kyzioł A., Czeskie porno, polska wyobraźnia, „Polityka” 2015, nr 49 (2.12.2015), źródło: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/213579.html [stan z 2.02.2016].
Lücke B., Elfriede Jelinek, Wilhelm Fink Verlag, Paderborn 2008.
Majkiewicz A., Intertekstualność – implikacje dla teorii przekładu, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2008.
Majkiewicz A., Ziemska J., Probleme der intertextuellen Harmonisierung von Translaten (‘Die Ausgesperrten’ in polnischer Sprache), [w:] Elfriede Jelinek ‘Ich will kein Theater’. Mediale Überschreitungen, red. P. Janke & Team,
Praesens Verlag, Wien 2007, s. 220–232.
Michał Witkowski w końcu wydaje „Fynf und cfancyś”, źródło: http://wyborcza.pl/1,75475,18978670,michal-witkowski-w-koncu-wydajefynf-und-cfancys.html#ixzz3ntHT7jQi [stan z 10.01.2016].
Między fuksją a penisem, Tomasz Kwaśniewski w rozmowie z polskimi pisarzami, „Gazeta Wyborcza”, 24.02.2014, źródło: http://wyborcza.pl/1,75475,15518942,Miedzy_fuksja_a_penisem__czyli_jak_sie_pisze_seks.httml#ixzz3oLJBP1Jg [stan z 1.02.2016].
Misiarz-Filipek S., Kto tu ma k(l)asę?, 9.06.2014, źródło: http://popmoderna.pl/kto-tu-ma-klase/ [stan z 10.01.2016].
Mrozek W., Zwroty: Tęcza Marciniak, „Dwutygodnik.com”, 2.12.2015, źródło: http://www.dwutygodnik.com/artykul/6267-zwroty-tecza-marciniak.html [stan z 2.02.2016].
Olszański G., Piękny i bestia. Rzecz o śladach, jakie Niewidzialna Ręka Rynku pozostawiła na wizerunku pisarza, [w:] Potwory. Hybrydy. Mutanty. Pogranicza ludzkiej natury, red. R. Koziołek, M. Marcela, O. Knapek, J. Soćko,
FA-art., Katowice 2013, s. 151–166.
Owczarek K., Ludzie. 16 kwietnia. Michał Witkowski. Życie literackie jest nudne jak owsianka, „Aktivist.pl”, źródło: http://aktivist.pl/michal-witkowskizycie-literackie-jest-nudne-jak-owsianka/ [stan z 10.01.2016].
Pisarka z klasą. Michalina Witkowska w rozmowie z Agnieszką Drotkiewicz i Anną Dziewit, [w:] eaedem, Głośniej! Rozmowy z pisarkami, „Twój Styl”, Warszawa 2006, s. 196.
Rachwał T., Zakładanie przekładalności. Transfer, transfuzja, translacja, [w:] Krytyka przekładu w systemie wiedzy o literaturze, red. P. Fast [= Studia o przekładzie, nr 9], Śląsk, Katowice 1999, s. 123–131.
Schlich J., Phänomenologie der Wahrnehmung von Literatur. Am Beispiel von Elfriede Jelineks „Lust” (1989), Max Niemeyer Verlag, Tübingen 1994.
Tumiłowicz B., Porno i pianistka, „Przegląd”, nr 49 (30.11-02.12.2015), źródło: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/213595.html [stan z 2.02.2016].
Urbaniak M., Chcieliście porno – to macie. Rozmowa z Eweliną Marciniak, „Gazeta Wyborcza” dodatek „Wysokie Obcasy” 13.12.2015, źródło: http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,53662,19322506,chcieliscie-porno-to-macie.html [stan z 20.12.2015].
Varga K., Warsawnication, czyli los pisarza, [w:] idem, Polska mistrzem Polski, AGORA, Warszawa 2012, s. 35–37 (pierwodruk „Gazeta Wyborcza”, dodatek „Duży Format” 29.10.2009).
Witkowski jedzie tirem, z Michałem Witkowskim rozmawia Tomasz Kwaśniewski „Gazeta Wyborcza”, dodatek „Duży Format” 21.08.2009, źródło: http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127291,6946944,Witkowski_
jedzie_tirem.html?as=1 [stan z 30.06.2013].
Witkowski M., Drwal, Świat Książki, Warszawa 2011.
Witkowski M., Fynf und cfancyś, Znak litera nova, Kraków 2015.
Witkowski M., Pisarz w medialnej sieczce, „Polityka” 2009, nr 43 (17.10.2009), s. 64.
Witkowski M., Zbrodniarz i dziewczyna, Świat Książki, Warszawa [b.r.w.], ebook.
