Konsumpcja alkoholu i poczucie wstydu w powieściach "John Barleycorn, czyli wspomnienia alkoholika" Jacka Londona, "Pod Mocnym Aniołem" Jerzego Pilcha i "Pijak" Hansa Fallady
Abstrakt
Podstawę niniejszego artykułu stanowią trzy powieści z motywem przewodnim uzależnienia od alkoholu, a celem jest przedstawienie uczucia wstydu w kontekście choroby alkoholowej. Mimo wspólnej problematyki i wyraźnych nawiązań autobiograficznych analizowane utwory różnią się od siebie w sposób znaczący ze względu na odmienny czas i miejsce powstania (różne obszary kulturowe) oraz inny sposób doświadczania wstydu. Lektura wybranych powieści jednoznacznie wskazuje, że alkoholizm niekoniecznie implikuje uczucie wstydu u osoby uzależnionej. W powieści "John Barleycorn, czyli wspomnienia alkoholika" Jacka Londona ekscesy alkoholowe protagonisty nigdy nie są dla niego powodem do wstydu. "Pod Mocnym Aniołem" Jerzego Pilcha jest utworem, w którym uczucie to zostaje wprawdzie opisane, jednak nie dotyczy ono głównego bohatera. Natomiast o wstydzie wynikającym z nadużywania alkoholu jedynie Hans Fallada w powieści "Pijak" pisze wprost. Mimo odmiennej proweniencji odczuwanego wstydu każda z tych powieści jest wstrząsającym opisem upadku człowieka, którego życie determinuje nieposkromione pragnienie alkoholu.
Słowa kluczowe:
wstyd, alkohol, uzależnienie, powieść autobiograficzna, Hans Fallada, Jack London, Jerzy PilchBibliografia
Bibliografia
Chyrowicz, Barbara. „Dyskretny urok wstydu.” Ethos 30, no. 2 (118) (2017): 17–35. Google Scholar
Fallada, Hans, Der Trinker. Berlin: Aufbau Taschenbuch Verlag, 2016. Google Scholar
London, Jack, König Alkohol. Translated by Lutz-W. Wolff. München: dtv, 2017. Google Scholar
Łyjak, Konrad. „Genese, Verlauf und Symptome der Alkoholkrankheit am Beispiel des Romans „Der Trinker“ von Hans Fallada.“ Acta Neophilologica XXIII, no. 2 (2021): 195–206. Google Scholar
Neckel, Sighard. „Scham und Schamsituationen aus soziologischer Sicht.“ Trauma – Zeitschrift für Psychotraumatologie und ihre Anwendungen 19, 1 (2021): 94–108. Google Scholar
Pilch, Jerzy. Zum starken Engel. Translated by Albrecht Lempp. München: Luchterhand Literaturverlag, 2002. Google Scholar
Raub, Michael. „Scham - ein obsoletes Gefühl? Einleitende Bemerkungen zur Aktualität eines Begriffs.“ In Scham – Ein menschliches Gefühl, edited by Rolf Kühn, Michael Raub, and Michael Titze, 27–43. Opladen: Westdeutscher Verlag, 1997. Google Scholar
Rurawski, Józef. Wódko, wódeczko… Motyw alkoholu we współczesnej prozie polskiej. Kielce: Gens, 2001. Google Scholar
Saint-Exupéry de, Antoine. Der Kleine Prinz. Translated by Grete, and Josef Leitgeb. Düsseldorf: Karl Rauch Verlag, 2006. Google Scholar
Schneider, Ralf. Die Suchtfibel. Wie Abhängigkeit entsteht und wie man sich daraus befreit. Hohengehren, Schneider Verlag, 2017. Google Scholar
Stadler, Barbara. „Scham – Das Trennende bei Sucht in Beziehungen.“ In Paardynamik. Methodenspezifische und methodenübergreifende Beiträge zur Psychotherapie im Paar- und Einzelsetting, edited by Renate Hutterer-Krisch, and Gabriele Rass-Hubinek, 284–298. Wien: facultas, 2018. Google Scholar
Szubert, Mateusz. „Wstyd w dyskursie kulturowym.” Ethos 30, no. 2(118) (2017): 51–69. Google Scholar
Walther, Peter. Hans Fallada. Die Biographie. Berlin: Aufbau Taschenbuch Verlag, 2018. Google Scholar
Wolff, Lutz-W., Nachwort. John Barleycorn muss sterben. In London, Jack. König Alkohol. Translated by Lutz-W. Wolff, 247–259. München: dtv, 2017. Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Transfer. Reception Studies
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Podobne artykuły
- Karolina Siwek, Wstyd i jego wpływ na działalność translatorską dziewiętnastowiecznych tłumaczy "Hamleta" i "Fausta" , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Sylwia Frach, Przemiany wstydu: bieda, erotyzm i sacrum w "Ragazzi di vita" i "Teorema" Piera Paola Pasoliniego , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Agata Mirecka, Było tak, jak gdyby wstyd miał go przeżyć. Wstyd w powieści Franza Kafki "Proces" z perspektywy fenomenologicznej , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Aleksandra Budrewicz, Wstyd przed pochodzeniem. "Wielkie nadzieje" Charlesa Dickensa , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Gunther Hoefler, Upośledzenie. Literackie aspekty wstydu związanego z ciałem w podeszłym wieku , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Karol Sauerland, Wstyd i bezwstyd , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Gabriela Jelitto-Piechulik, Wstyd jako dylemat etyczny: Ricarda Huch pomiędzy presją społeczną, wolnością artystyczną i sumieniem politycznym , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Agnieszka Jezierska-Wiśniewska, „Wstyd za innych […] to coś obrzydliwego”. Kilka uwag na temat wstydu, wstydu za innych i bezwstydności w wybranych tekstach Elfriede Jelinek , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Joanna Warońska-Gęsiarz, Czego wstydzą się bohaterowie Brunona Winawera? , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Zainab Magdy, „Going Easily Under”: Pamiętniki depresji Waguih Ghaliego , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
