Czego wstydzą się bohaterowie Brunona Winawera?
Abstrakt
W artykule analizie poddane zostały wybrane powieści oraz dramaty nieco zapomnianego dziś pisarza żydowskiego pochodzenia, Brunona Winawera, popularnego w I połowie XX wieku, koncentrując się na sytuacjach zawstydzania bohaterów, wskazując cielesne i psychiczne oznaki tej emocji oraz opisując konsekwencje procesu uwewnętrzniania wstydu („odwrócony pyszałek”). Przytoczone przykłady dowodzą, że o zawstydzeniu mówią nie tylko bohaterowie, ale także podmiot literacki (narrator albo podmiot dramatyczny), a mogą jej doświadczać zarówno ludzie, jak i zantropomorfizowana przyroda.
Wstyd potraktowany został jako czynnik kształtujący oraz normalizujący. Zawstydzenie może być bowiem zarówno jedną z form wychowawczych stosowanych przez społeczność, ale także formą kary.
Słowa kluczowe:
wstyd w kulturze, Bruno Winawer, powieść międzywojenna, dramat międzywojennyBibliografia
Bibliografia
Gilligan, James. Wstyd i przemoc. Refleksje nad śmiertelną epidemią. Translated by Andrzej Jankowski. Poznań: Media Rodzina, 2001. Google Scholar
Kunstmann, Heinrich. Moderne polnische Dramatik. Köln–Graz: Böhlau Verlag, 1965. Google Scholar
Ochorowicz, Julian. Jak należy badać duszę? O metodzie badań psychologicznych. Warszawa: Drukarnia Karola Kowalewskiego, 1869. Digitalisation: https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/74211/edition/81018/content. Google Scholar
Okopień-Sławińska, Aleksandra. Semantyka wypowiedzi poetyckiej. Kraków: Universitas, 1998. Google Scholar
Prokop-Janiec, Eugenia. Międzywojenna literatura polsko-żydowska jako zjawisko kulturowe i artystyczne. Kraków: Universitas, 1992. Google Scholar
Tramer, Maciej. „Jak się wstydzić.” In Maciej Tramer. Rzeczy wstydliwe, a nawet mniej ważne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2007. Google Scholar
Winawer, Bruno. „Kiepski szeląg. Komedia w 3 aktach.” Typescript in the Juliusz Słowacki Theatre Archive in Krakow, ref. no. 2153. Google Scholar
Winawer, Bruno. Dług honorowy. Warszawa: Czytelnik, 1960. Google Scholar
Winawer, Bruno. „Majnpech i jego kariera.” Świat, no. (1935): 27. Google Scholar
Winawer, Bruno. Od bieguna do bieguna. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, [1932]. Google Scholar
Winawer, Bruno. R.H. inżynier. Komedia w trzech aktach. Lwów: Spółka nakładowa „Odrodzenie”, 1924. Google Scholar
Winawer, Bruno. Roztwór profesora Pytla. Katowice: Wydawnictwo „Odrodzenie” (T. Nalepa i S-ka), [1946]. Google Scholar
Wstyd i nagość, edited by Marian Grabowski. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 20023. Google Scholar
Wstyd w kulturze. Kolokwia polsko-białoruskie, 2, edited by Ewa Kosowska, Galina Kurylenko, Anna Gomóła. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008. Google Scholar
Wstyd w kulturze. Zarys problematyki, edited by Ewa Kosowska. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk, 1998. Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Transfer. Reception Studies

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Warońska-Gęsiarz, Bruno Winawer o tęsknocie. Analiza wybranych utworów , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Joanna Warońska-Gęsiarz, Lęki współczesne. Sztuki nagrodzone w 2023 roku w konkursie dramaturgicznym „Strefy kontaktu” wobec tradycji romantyzmu , Transfer. Reception Studies: Tom 9 (2024): The Literature (of the) “now.” Interventions, Trends and Revisions
Podobne artykuły
- Joanna Warońska-Gęsiarz, Bruno Winawer o tęsknocie. Analiza wybranych utworów , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Agata Mirecka, Współczesny dramat i teatr w krajach niemieckojęzycznych w kontekście europejskim. Sprawozdanie z projektu i międzynarodowej konferencji naukowej Przestrzenie Humanum: Dramat i teatr współczesny dla zrównoważonej przyszłości (Kraków, 3–5 października 2024) , Transfer. Reception Studies: Tom 9 (2024): The Literature (of the) “now.” Interventions, Trends and Revisions
- Sylwia Frach, Przemiany wstydu: bieda, erotyzm i sacrum w "Ragazzi di vita" i "Teorema" Piera Paola Pasoliniego , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Karolina Siwek, Wstyd i jego wpływ na działalność translatorską dziewiętnastowiecznych tłumaczy "Hamleta" i "Fausta" , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Katarzyna LUKAS, Przekraczanie granic w przekładzie intersemiotycznym: powieść graficzna Dietera Jüdta Heimsuchung und andere Erzählungen von Bruno Schulz , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Karol Sauerland, Wstyd i bezwstyd , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Agata Mirecka, Było tak, jak gdyby wstyd miał go przeżyć. Wstyd w powieści Franza Kafki "Proces" z perspektywy fenomenologicznej , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Joanna Warońska-Gęsiarz, Lęki współczesne. Sztuki nagrodzone w 2023 roku w konkursie dramaturgicznym „Strefy kontaktu” wobec tradycji romantyzmu , Transfer. Reception Studies: Tom 9 (2024): The Literature (of the) “now.” Interventions, Trends and Revisions
- Gunther Hoefler, Upośledzenie. Literackie aspekty wstydu związanego z ciałem w podeszłym wieku , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
- Agnieszka Jezierska-Wiśniewska, „Wstyd za innych […] to coś obrzydliwego”. Kilka uwag na temat wstydu, wstydu za innych i bezwstydności w wybranych tekstach Elfriede Jelinek , Transfer. Reception Studies: Tom 10 Nr 1 (2025): OBLICZA WSTYDU W LITERATURZE I KULTURZE
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

