Sztuka komiksu i problematyka sytuacji granicznej. Estetyka, forma, treści
Abstrakt
Problematyka doświadczenia granicznego była i nadal jest bardzo ważnym zagadnieniem w sztuce dawnej i współczesnej. Tematyka śmierci, winy, utraty, cierpienia przykuwała uwagę artystów reprezentujących różne dyscypliny sztuki, różne estetyki i sposoby ekspresji artystycznej: literaturę i poezję, sztuki plastyczne, film, jak również sztuki multimedialne. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na obszar, który rzadko jest przedmiotem rozważań w odniesieniu do tematyki sytuacji granicznej. Współczesny komiks(szczególnie powieść graficzna) jest – w wbrew utartym opiniom – tym rodzajem sztuki współczesnej, w której poruszane są ważne i niełatwe treści, a ich autorzy szukają takich środków artystycznego wyrazu (opartego na symbiozie słowa i obrazu), aby te niełatwe zagadnienia w sposób niebanalny i atrakcyjny wizualnie przedstawić. Na przykładzie komiksu autorstwa F. Grolleau, J. Royera, Audubon. Na skrzydłach świata, opisującego dzieje życia i twórczości J.-J. Audubona, pioniera ornitologii amerykańskiej i wybitnego ilustratora przyrody, podjęta zostanie próba analizy estetyki, formy i treści wobec problematyki graniczności i relacji między tym, co ludzkie i co nie-ludzkie.
Słowa kluczowe:
komiks, powieść graficzna, Fabien Grolleau, Jérémie Royer, Audubon. Na skrzydłach świata, sytuacja granicznaBibliografia
Bibliografia
Barthes, Roland. Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Translated by Jacek Trznadel. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2008. Google Scholar
Bloch, Ernst. Ślady. Translated by Anna Czajka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012. Google Scholar
Blumenberg, Hans. Paradygmaty dla metaforologii. Translated by Bogdan Baran. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2017. Google Scholar
Borges, Jorge, and Luis Ferrari Osvaldo. W dialogu I. Translated by Ewa Nawrocka. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2007. Google Scholar
Brach-Czaina, Jolanta. Szczeliny istnienia. Warszawa: Dowody na Istnienie, 2018. Google Scholar
Chiaromonte, Nicola. Co pozostaje. Notesy 1955–1971. Translated by Stani-sław Kasprzysiak. Warszawa: Czytelnik, 2001. Google Scholar
Crumb, Robert. Kot Fritz. Translated by Anna Warso. Warszawa: Kultura Gniewu, 2007. Google Scholar
Deleuze, Gilles. Bacon. Logika wrażenia. Translated by Anna Zofia Jaskan-der. Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2018. Google Scholar
Deleuze, Gilles, and Félix Guattari. Kafka. Ku literaturze mniejszej. Transla-ted by Anna Zofia Jaskander, and Kajetan Maria Jaskander. Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2016. Google Scholar
Deleuze, Gilles, Krytyka i klinika. Translated by Bogdan Banasiak, Paweł Pieniążek. Łódź: Wydawnictwo Officyna, 2016. Google Scholar
Derrida, Jacques, and Elisabeth Roudinesco. Z czego jutro… Dialog. Transla-ted by Waleria Szydłowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scho-lar, 2016. Google Scholar
Eisner, Will. Umowa z Bogiem. Translated by Jacek Drewnowski. Warsza-wa: Wydawnictwo Egmont, 2014. Google Scholar
Eliade, Mircea. Przyczynki do filozofii renesansu. Wędrówki włoskie. Transla-ted by Ireneusz Kania. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2000. Google Scholar
Englund, Peter. Lata wojen. Translated by Wojciech Łygaś. Gdańsk: Wy-dawnictwo Finna, 2003. Google Scholar
Gadacz, Tadeusz. „Jaspers Karl.” In Encyklopedia religii, vol. 5, edited by Tadeusz Gadacz, and Bogusław Milerski, 176–177. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. Google Scholar
Gadacz, Tadeusz. Historia filozofii wieku XX. Nurty Neokantyzm, filozofia egzystencji, filozofia dialogu, vol. 2. Kraków: Znak, 2009. Google Scholar
Grolleau, Fabien, and Jérémie Royer. Audubon. Na skrzydłach świata. Translated by Olga Mysłowska. Warszawa: Wydawnictwo Marginesy, 2019. Google Scholar
Harari, Yuval, Noah. Sapiens. A Brief History of Humankind. Translated by the author with the help of John Purcell and Haim Watzman. London: Vintage, 2015. Google Scholar
Jaeglé, Claude. Portret oratorski Gilles’a Deleuze’a o kocim spojrzeniu. Translated by Małgorzata Jacyno. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2013. Google Scholar
Janowska, Katarzyna, and Piotr Mucharski. Rozmowy na koniec wieku. Kraków: Znak, 1997. Google Scholar
Jaksender, Kajetan, Maria. „Apologia kreta.” Translated by Anna Zofia Ja-skander, Kajetan Maria Jaskander. In Gilles Deleuze, and Félix Guattari. Kafka. Ku literaturze mniejszej, 328. Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2016. Google Scholar
Jaspers, Karl. Wiara filozoficzna wobec objawienia. Translated by Grzegorz Sowinski. Kraków: Znak, 1999. Google Scholar
Konstandinos Kawafis, Jeżeli do Itaki wybierasz się w podróż… Translated by Antoni Libera, 21. Kraków: Znak, 2011. Google Scholar
Krzymianowski, Grzegorz. Sztuka powieści. Antologia wywiadów I z „The Paris Review.” Translated by Dobromiła Jankowska, Adam Pluszka. Wrocław: Wydawnictwo Książkowe Klimaty, 2016. Google Scholar
Kundera, Milan. „Wzgardzone dziedzictwo Cervantesa.” Translated by Ma-rek Bieńczyk. In Kundera, Milan. Sztuka powieści, 8. Warszawa: PIW, 2004. Google Scholar
Kurc, Bartosz. Komiks. Opowiadanie obrazem. Łódź: Piątek Trzynastego, 2003. Google Scholar
Lethen, Helmut. Cień fotografa. Obrazy i ich rzeczywistość. Translated by Elżbieta Kalinowska. Kraków: Universitas, 2016. Google Scholar
Lyotard, Jean-François. Co malować? Arami, Arakawa, Buren. Translated by Monika Murawska, and Piotr Schollenberger. Warszawa: PWN, 2015. Google Scholar
Miller, Frank, Klaus Janson, and Lynn Varley. Powrót Mrocznego Rycerza. Translated by Tomasz Kreczmar. Warszawa: Wydawnictwo Egmont Polska, 2002. Google Scholar
Miłosz, Czesław. Abecadło. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2001. Google Scholar
Miłosz, Czesław. To. Kraków: Znak, 2004. Google Scholar
Miłosz, Czesław. Wypisy z ksiąg użytecznych. Kraków: Znak, 2000. Google Scholar
Moor, Alan, and Dave Gibbson. Strażnicy. Translated by Jacek Drewnowski. Warszawa: Wydawnictwo Egmont Polska, 2017. Google Scholar
Nowosielski, Jerzy. Sztuka po końcu świata. Rozmowy. Kraków: Znak, 2012. Google Scholar
O’Sullivan, Judith. The Great American Comic Strip. One Hundred Years of Cartoon Art. Boston-Toronto-London: Bulfinch Press Book, 1990. Google Scholar
Sabin, Roger. Comics, Comixs & Graphic Novels. London: Phaidon, 1996. Google Scholar
Rozanow, Wasilij. Opadłe liście. Translated by Jacek Chmielewski, and Ireneusz Kania. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, 2013. Google Scholar
Rozanow, Wasilij. Przez śmierć. Translated by Piotr Nowak. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego, 2017. Google Scholar
Rudnicki, Cezary, „Protokół z eksperymentu.” Translated by Anna Zofia Jaskander, and Kajetan Maria Jaskander. In Deleuze, Gilles and Félix Guattari. Kafka. Ku literaturze mniejszej, 13–22. Kraków: Wydawnictwo Eperons–Ostrogi 2016. Google Scholar
Simon, Josef. Filozofia znaku. Translated by Jarosław Marecki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2004. Google Scholar
Sołowjow, Włodzimierz. Sens miłości. Translated by Henryk Paprocki. Kę-ty: Wydawnictwo Derewiecki, 2013. Google Scholar
Spiegelman, Art. Maus. Translated by Piotr Binkont. Poznań: Wydawnictwo Post, 2011. Google Scholar
Subbotko, Donata. „Wszystko albo nic.” Książki. Magazyn do czytania Gaze-ty Wyborczej, no. 2 (2019): 45. Google Scholar
Szyłak, Jerzy. Komiks. Kraków: Znak, 2000. Google Scholar
Szyłak, Jerzy. „O powieściach graficznych.” In Powieści graficzne. Leksykon, edited by Sebastian Jakub Konefał, 16–23. Warszawa: Wydawnictwo timof i cisi wspólnicy, 2015. Google Scholar
Szyłak, Jerzy. Poetyka komiksu. Warstwa ikoniczna i językowa. Gdańsk: słowo/obraz terytoria, 2000. Google Scholar
Welsch, Wolfgang. „Estetyka zwierząt.” Translated by Katarzyna Guczalska. In Welsch, Wolfgang. Estetyka poza estetyką, 173–195. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005. Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 95PDF downloads: 46
Podobne artykuły
- Jan Trna, Płacz i śmiech jako podpora krytyki Szwajcarii w sztuce Zwanzigtausend Seiten Lukasa Bärfussa , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
- Jürgen Eder, Recenzja: Jana Hrdličková, Zweiter Weltkrieg und Shoah in der deutschsprachigen hermetischen Lyrik nach 1945. Berlin: Frank & Timme GmbH. Verlag für wissenschaftliche Literatur, 2021, 346 S. , Transfer. Reception Studies: Tom 6 (2021): AFEKTY 2 – WSPÓŁCZESNA KULTURA EMOCJI. TRANSFER. PRZEKŁAD. RECEPCJA
- Michał Kisiel, Sieroty i przedmioty. Materialność tęsknoty i lęku w "Nakarmić kamień" Bronki Nowickiej , Transfer. Reception Studies: Tom 8 (2023): Lęk i strach we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej, polskiej i irlandzkiej
- Joanna Warońska, Śmiech w komediach środowiska Skamandra. Funkcje i rodzaje , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
- Monika Wolting, Prolegomena do badań nad literaturą migracyjną , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Nick MEISTER , Z Pragi do Krakowa. Zawód lektora DAAD – kilka uwag , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Ivan ZYMOMRYA , Dylemat tożsamości w artystycznej koncepcji Emmy Andijewskiej , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Joanna Małgorzata Banachowicz, Świat „po drugiej stronie” wyobraźni. Artystyczny dialog Radka Knappa z Alfredem Kubinem , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Eliza Szymańska, „Nowi Niemcy” (?) – refleksje o byciu migrantem w twórczości autorek o polskich korzeniach , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Monika WÓJCIK-BEDNARZ, Przekraczanie granic w powieściach Engel des Vergessens Mai Haderlap i Stillbach oder die Sehnsucht Sabine Gruber , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.