‘Koszmary uchodźców’: motywy ucieczki i lęku w powieści Gertrud Leutenegger "Späte Gäste" (2020)
Abstrakt
Ostatnia powieść Gertrud Leutenegger Späte Gäste [Późni goście] (2020) krąży wokół tematu miłości i śmierci – podobnie jak wiele jej wcześniejszych książek. Jednocześnie jednak na pierwszy plan wysuwają się różnorodne motywy ucieczki i ratowania życia lub rozpoczęcia nowego życia i związane z nimi strach i lęki. Ta powieść o zabarwieniu autobiograficznym jest pożegnaniem ze zmarłym ukochanym, przed którego agresją jednak bezimienna pierwszoosobowa narratorka musiała uciekać, lecz równocześnie zwraca szczególną uwagę na niezwykle aktualny problem obecnych fal uchodźców. Na tle krótkiej charakterystyki wyjątkowego stylu narracyjnego szwajcarskiej pisarki, uhonorowanej licznymi nagrodami literackimi, artykuł skupia się na dominujących w analizowanym utworze motywach ucieczki i lęku, interpretując powieść – z jednej strony – jako pewnego rodzaju ‘księgę pożegnalną’, z drugiej strony – także jako ‘księgę powitalną’, która pokazuje, jak konieczne jest danie uchodźcom – sparafrazowanym w tytule powieści jako „późni goście” – szansy na nowy początek. Ważną rolę odgrywa tu przestroga z mitu o Orfeuszu, by nie oglądać się wstecz, do którego powieść wielokrotnie nawiązuje. Również to ostrzeżenie jest przedmiotem interpretacji zarówno w odniesieniu do traumatycznych doświadczeń pierwszoosobowej narratorki, jak i do wstrząsających przeżyć uchodźców i emigrantów, często pojawiających się w utworze.
Słowa kluczowe:
współczesna niemieckojęzyczna proza szwajcarska, poetyka Gertrud Leutenegger, śmierć, ucieczka, emigracja, mit o Orfeuszu, lękBibliografia
Bibliografia
Annen, Daniel. „Der waghalsige Sprung in die Freiheit. Zu Gertrud Leuteneggers neuem Roman Späte Gäste.“ In Grüsse aus der Kantonsschule Kollegium Schwyz 2 (2020): 43–46. Google Scholar
Annen, Daniel. „Liebe als Flucht: Metaphorische und allegorische Sinnschichten in Ger-trud Leuteneggers Roman Späte Gäste (2020).“ Colloquia Germanica Stetinensia 32 (2023): 41–68. https://doi.org/10.18276/cgs.2023.32-03. Google Scholar
Annen, Daniel. „Vom Heiligen Michael zum unflätigen Narrentanz. Meinrad Inglin und Gertrud Leutenegger im Kontext des Schwyzer Brauchtums.“ In Tradition und Moder-ne in der Literatur der Schweiz im 20. Jahrhundert. Beiträge zur Internationalen Kon-ferenz zur deutschsprachigen Literatur der Schweiz. 26. bis 27. September 2007, edited by Eve Pormeister, and Hans Graubner, 227–228. Tartu University Press, 2008 (Reihe: Humaniora: Germanistica 4). Google Scholar
Henke Dean, Silvia. „‚Unruhe des ersehnten Horizontes‘. Narrative des Südens in der Prosa von Gertrud Leutenegger.“ In Blick nach Süden. Literarische Italienbilder aus der deutschsprachigen Schweiz. Schweizer Texte, editet by Corinna Jäger-Trees, and Hu-bert Thüring, 273–286. Zürich: Chronos, 2019. Google Scholar
Kondrič Horvat, Vesna. Der eigenen Utopie nachspüren: zur Prosa der deutschsprachigen Autorinnen in der Schweiz zwischen 1970 und 1990, dargestellt am Werk Gertrud Leu-teneggers und Hanna Johansens. Bern–Berlin–Bruxelles: Peter Lang, 2002. Google Scholar
Leutenegger, Gertrud. Pomona. Roman. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2004. Google Scholar
Leutenegger, Gertrud. Späte Gäste. Roman. Berlin: Suhrkamp, 2020. Google Scholar
Pormeister, Eve. Grenzgängerinnen. Gertrud Leutenegger und die schreibende Nonne Silja Walter aus der Schweiz. Berlin: SAXA-Verlag, 2010. Google Scholar
Schramke, Jürgen. Zur Theorie des modernen Romans. München: C. H. Beck, 1974. Google Scholar
Schweikert, Ruth. „Verlorene Pläne der Weltordnung: Ruth Schweikert über das literari-sche Schaffen von Gertrud Leutenegger.“ In Domino: Ein Schweizer Literatur-Reigen, edited by Simone Meier, 11–15. Salzburg: Otto Müller Verlag, 1998. Google Scholar
Sośnicka, Dorota. Den Rhythmus der Zeit einfangen: Erzählexperimente in der Deutsch-schweizer Gegenwartsliteratur unter besonderer Berücksichtigung der Werke von Otto F. Walter, Gerold Späth und Zsuzsanna Gahse. Würzburg: Königshausen & Neumann, 2008. Google Scholar
Sośnicka, Dorota. Wie handgewobene Teppiche: Die Prosawerke Gerhard Meiers. Bern–Berlin–Bruxelles: Peter Lang, 1999. Google Scholar
Winter, Riki. „Gertrud Leutenegger.“ In Kritisches Lexikon zur deutschsprachigen Gegen-wartsliteratur, edited by Heinz Ludwig Arnold. 31. Nlg. München: edition text + kritik, 1989. Google Scholar
Zwischenzeilen – Schriftstellerinnen der deutschen Schweiz. Reihe Dossier der Schweizer Kulturstiftung Pro Helvetia. Zürich, Bern: Zytglogge, 1989. Google Scholar
Autorzy
Ewa GórskaPolska
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Transfer. Reception Studies
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Inne teksty tego samego autora
- Dorota Sośnicka, Pisarstwo będące próbą ‘tworzenia piękna' i 'szczęścia’: Tęsknota jako centralny motyw twórczości Ursa Widmera , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
Podobne artykuły
- Aleksandra POPIŃSKA-PINDYCH, Wysiedlenia i separacja rodzin Aborygenów w świetle wspomnień „skradzionego pokolenia” , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Gabriela JELITTO-PIECHULIK, Recepcja twórczości Ricardy Huch w Niemczech - wokół jubileuszu 150. rocznicy urodzin poetki w 2014 roku , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Szymon Gębuś, Nowy „kamień milowy“ w kanonie badań nad literaturą komiksową [Recenzja:] Stephan Packard, Andrea Rauscher, Véronique Sina, Jan-Noël Thon, Lukas R.A. Wilde, Janina Wildfeuer. Comicanalyse. Eine Einführung. Stuttgart: J. B. Metzler Verlag, 2019, 228 s. , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Marijana JELEC, Werbalizacja, wizualizacja i lokalizacja pamięci w niemieckojęzycznej powieści pokoleniowej , Transfer. Reception Studies: Tom 6 (2021): AFEKTY 2 – WSPÓŁCZESNA KULTURA EMOCJI. TRANSFER. PRZEKŁAD. RECEPCJA
- Anna Majkiewicz, Migrant i nomada – tożsamości w ruchu. Moda czy konieczność? , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Ewa JAROSZ-SIENKIEWICZ, Karl Dedecius – przyczynek do recepcji post mortem , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Bożena BADURA, Furora Morfiny Szczepana Twardocha w Niemczech , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Grażyna Barbara SZEWCZYK, Literatura - kultura - dialog. Problemy i dylematy współczesnej komparatystyki literackiej , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Jürgen Eder, Literarischer Kanon und Political Correctness. Perspektiven eines Konflikts , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Manuela Graf, Kraj, w którym słodycz miesza się z goryczą. Irlandia jako obiekt tęsknoty w literaturze niemieckiej na przykładzie Dziennika irlandzkiego Heinricha Bölla , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
