Niemiecka recepcja Janusza Korczaka
Abstrakt
Niemiecka recepcja Korczaka to złożony i rozciągnięty w czasie proces. Można stwierdzić, że przedstawiciele niemieckiej nauki i sztuki szukają i odnajdują w Korczaku twórczą inspirację niejako w reakcji na okazane przez niego samego zainteresowanie niemiecką kulturą. Dość przypomnieć, że Korczak po ukończeniu studiów medycznych wyjechał na 9 miesięcy do Berlina, aby w stolicy Niemiec zdobyć niezbędne doświadczenie i wzbogacić wiedzę o najnowsze metody karmienia i pielęgnacji niemowląt. Gdyby przyjrzeć się całemu procesowi przenikania Korczaka do niemieckiej kultury, trzeba byłoby wymienić kilka dat. Już w 1935 roku zostaje przełożony na język niemiecki pierwszy utwór Korczaka - Bankructwo małego Dżeka. W 1957 roku ukazuje się - co ciekawe, w Warszawie - tłumaczenie bodaj najbardziej popularnego utworu Korczaka. Chodzi tu o Króla Maciusia Pierwszego. W tym samym roku ma również miejsce premiera sztuki Erwina Sylvanusa Korczak i dzieci. Przekład przechodzi bez większego echa, natomiast przedstawienie popularyzuje życie i dzieło „Starego Doktora". Prawdziwy przełom dokonuje się jednak w 1972 roku wraz z pośmiertnym wręczeniem „Pestalozziemu z Warszawy" Pokojowej Nagrody Księgarzy Niemieckich. Przez zachodnioniemiecką prasę przetacza się lawina artykułów jemu poświęconych. Odtąd Korczak zyskuje w Niemczech rangę symbolu i autorytetu. Ów proces wieńczą dwa wydarzenia: zbiorowe wydanie dzieł Korczaka (1996-2010, 16 tomów) i zaklasyfikowanie go jako niemieckiego miejsca pamięci w pierwszym tomie redagowanego przez Hahna i Trabę kompendium Deutsch-Polnische Erinnerungsorte (Paderborn 2015).
Słowa kluczowe:
Korczak, niemiecka recepcja, przełomowy rok 1972, miejsce pamięci, „Pestalozzi z WarszawyBibliografia
Bibliografia
Baumgarten-Tramer F., Janusz Korczak – der polnische Pestalozzi, Rochus- -Verlag, Düsseldorf 1965. Google Scholar
Beiner F., Ungermann S., Zur Rezeption der Pädagogik Janusz Korczaks in der deutschen Erziehungswissenschaft, [w:] Die Schärfung des Blicks. Pädagogik nach dem Holocaust, red. K. Himmelstein, W. Keim, Campus- -Verlag, Frankfurt am Main 1996, s. 95–109. Google Scholar
Bogusz J., Janusz Korczak – Brücke zwischen den Nationen, [w:] Janusz Korczak. Zeugnisse einer lebendigen Pädagogik. Vierzig Jahre nach seinem Tod. Referate des Ersten Wuppertaler Korczak-Kolloquiums, red. F. Beiner, Dieck, Heinsberg 1982, s. 34–38. Google Scholar
Busch F.W., Über den Umgang mit Kindern. Die Bedeutung Janusz Korczaks für das pädagogische Denken der Gegenwart, BIS-Verlag, Oldenburg 2005. Google Scholar
Dauzenroth E., Neue Publikationen über Janusz Korczak, „Pädagogische Rundschau” 1974, nr 2, s. 136–143. Google Scholar
Dauzenroth E., Janusz Korczak 1878–1942. Der Pestalozzi aus Warschau, Verlag Schweizerischer Lehrerverein, Zürich 1978. Google Scholar
Dauzenroth E., Zur Korczak-Rezeption in der Bundesrepublik Deutschland, „Unsere Jugend” 1982, nr 7, s. 313–314. Google Scholar
Dauzenroth E., Vierzig Jahre nach seinem Tod – Internationale Korczak-Rezeption, [w:] Janusz Korczak. Zeugnisse einer lebendigen Pädagogik. Vierzig Jahre nach seinem Tod. Referate des Ersten Wuppertaler Korczak-Kolloquiums, red. F. Beiner, Dieck, Heinsberg 1982, s. 30–33. Google Scholar
Deutsch-Polnische Erinnerungsorte, red. H.H. Hahn, R. Traba, t. 1: Geteilt/ Gemeinsam, Schöningh, Paderborn 2015. Google Scholar
Dębnicki K., Korczak z bliska, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1985. Google Scholar
Graubner B., Korczaks Aufenthalt in Berlin (1907–1908), [w:] Janusz Korczak. Zeugnisse einer lebendigen Pädagogik. Vierzig Jahre nach seinem Tod. Referate des Ersten Wuppertaler Korczak-Kolloquiums, red. F. Beiner, Dieck, Heinsberg 1982, s. 139–160. Google Scholar
Hentig von H., Die Kinder an die Macht, „Der Spiegel” 1970, nr 51, s. 161–162. Google Scholar
Hentig von H., Janusz Korczak oder Erziehung in einer friedlosen Welt, [w:] Janusz Korczak. Ansprachen anlässlich der Verleihung des Friedenspreises. Bibliographie des Preisträgers, Börsenverein des Deutschen Buchhandels, Frankfurt am Main 1972, s. 21–76. Google Scholar
Kicińska M., Pani Stefa, Czarne, Wołowiec 2015. Google Scholar
Klein W., Unterricht mit kranken Kindern. Anmerkungen im Anschluß an Korczak, [w:] Janusz Korczak – Pädagogik der Achtung. Tagungsband zum Dritten Internationalen Wuppertaler Korczak-Kolloquium, red. F. Beiner, Agentur Dieck, Heinsberg 1987, s. 186–191. Google Scholar
Korczak J., Pisma wybrane, wprowadzenie i wybór A. Lewin, t. 1–4, Nasza Księgarnia, Warszawa 1978. Google Scholar
Korczak J., Dzieła, t. 14a: Pisma rozproszone. Listy (1913–1939), red. nauk. H. Kirchner, IBL, Warszawa 2008. Google Scholar
Lax E., Kirchhoff H., Beiner F., Die Rechte des Kindes im Spiegel der Kinderbücher Korczaks, [w:] Janusz Korczak. Zeugnisse einer lebendigen Pädagogik. Vierzig Jahre nach seinem Tod. Referate des Ersten Wuppertaler Korczak-Kolloquiums, red. F. Beiner, Dieck, Heinsberg 1982, s. 73–138. Google Scholar
Oelkers J., War Korczak Pädagoge?, [w:] Janusz Korczak. Zeugnisse einer lebendigen Pädagogik. Vierzig Jahre nach seinem Tod. Referate des Ersten Wuppertaler Korczak-Kolloquiums, red. F. Beiner, Dieck, Heinsberg 1982, s. 42–60. Google Scholar
Rogoż M., Książki Janusza Korczaka na polskim rynku wydawniczym, „Toruńskie Studia Bibliologiczne” 2013, nr 1, s. 41–67; http://dx.doi.org/10.12775/TSB.2013.003. Google Scholar
Sachs S., Meine Nachforschungen über Stefania Wilczyńska, [w:] Janusz Korczak – Pädagogik der Achtung. Tagungsband zum Dritten Internationalen Wuppertaler Korczak-Kolloquium, red. F. Beiner, Agentur Dieck, Heinsberg 1987, s. 232–237. Google Scholar
Schneider I.K., Weltanschauliche Erziehung in der DDR. Normen – Praxis – Opposition. Eine kommentierte Dokumentation, Leske + Budrich, Oppladen 1995. Google Scholar
Schulze G., Vom Sinn und Ziel der Korczak-Forschung in der DDR, „Jahrbuch für Erziehung und Schulgeschichte” 1982, nr 22, s. 77–82. Google Scholar
Schulze G., Recepcja poglądów pedagogicznych Janusza Korczaka w NRD, przeł. M. Rojewska, [w:] Janusz Korczak – życie i dzieło. Materiały z Międzynarodowej Sesji Naukowej, red. H. Kirchner, A. Lewin, S. Wołoszyn, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1982, s. 300–305. Google Scholar
Sobecki M., Janusz Korczak neu entdeckt. Pädologe und Erziehungsreformer, Klinkhardt, Bad Heilbrunn 2008. Google Scholar
Starczewska K., Świadomość religijna Janusza Korczaka, [w:] Janusz Korczak. Pisarz – wychowawca – myśliciel, red. H. Kirchner, IBL, Warszawa 1997, s. 211–248. Google Scholar
Steiger S., „Zwischen zwei Stühlen ein Koffer”. Kreativer Umgang mit Leben und Werk von Janusz Korczak (Ein Werkstattbericht), [w:] Janusz Korczak in Theorie und Praxis. Beiträge internationaler Interpretation und Rezeption, red. S. Ungermann, K. Brendler, Gütersloher Verlagshaus, Gütersloh 2004, s. 356–369. Google Scholar
Szlązak A., [bez tytułu], [w:] Janusz Korczak. Ansprachen anlässlich der Verleihung des Friedenspreises. Bibliographie des Preisträgers, Börsenverein des Deutschen Buchhandels, Frankfurt am Main 1972, s. 83–88. Google Scholar
Szlązakowa A., Janusz Korczak w legendzie poetyckiej, Interlibro, Warszawa 1992. Google Scholar
Tarnowski J., Janusz Korczak dzisiaj, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1990. Google Scholar
Werner A., Janusz Korczak als Kinderbuchautor. Beobachtungen zum Ange-bot und zur Rezeption seiner Kinderbücher heute, [w:] Janusz Korczak – Pädagogik der Achtung. Tagungsband zum Dritten Internationalen Wuppertaler Korczak-Kolloquium, red. F. Beiner, Agentur Dieck, Heinsberg 1987, s. 249–259. Google Scholar
Wołoszyn S., Korczak, Wiedza Powszechna, Warszawa 1978. Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 88PDF downloads: 38
Podobne artykuły
- Gabriela Jelitto-Piechulik, ,Mądry’ śmiech jako środek wychowawczy. Nowela Ricardy Huch Teufeleien , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
- Joanna Frużyńska, Gorzkie łzy nieznośnych dzieci w wersji polskiej, czyli o motywie płaczu w tłumaczeniach zbiorku Struwwelpeter Heinricha Hoffmanna , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
- Eliza Szymańska, „Nowi Niemcy” (?) – refleksje o byciu migrantem w twórczości autorek o polskich korzeniach , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Renata Makarska, Tekstowa wielojęzyczność w niemieckojęzycznych utworach pisarzy polskiego pochodzenia (Artur Becker, Dariusz Muszer, Matthias Nawrat) , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Elżbieta HURNIK, Listy Franza Kafki do Mileny Jesenskiej i Felicji Bauer. Obszary intymności , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Ewelina TKACZ, Poza granicami gatunku: transformacja baśni we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej (Rafik Schami, Walter Moers, Elfriede Jelinek) , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Markus EBERHARTER, Batowski jako krytyk polskiego przekładu wiersza Friedricha Schillera Die Ideale , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Anna SZYNDLER, Długo ignorowany, wreszcie poznany. Droga Rafika Schamiego na polski rynek wydawniczy , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Karolina MATUSZEWSKA, „Wyjść z cienia, wydostać się z szafy i piwnicy" - międzynarodowy program literacko- -tłumaczeniowy TransStar Europa i jego wpływ na recepcję literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku w Polsce , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Piotr Majcher, "Strach bramkarza przed jedenastką" Petera Handkego – analiza zachowania protagonisty , Transfer. Reception Studies: Tom 8 (2023): Lęk i strach we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej, polskiej i irlandzkiej
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.