„Poczdamska” granica polsko-niemiecka jako źródło imaginacji i emocjonalizacji
Tobiasz JANIKOWSKI
tobiasz.janikowski@up.krakow.plPädagogische Universität Krakau (Kraków) (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1248-4404
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest nakreślenie fenomenu granicy polsko-niemieckiej z roku 1919 oraz 1945 w kontekście zjawiska imaginacji i emocjonalizacji. Choć płaszczyznę przedstawieniową – przybliżającą specyfikę linii administracyjno-politycznych, oddzielają-cych Polskę i Niemcy w ostatnim stuleciu – wprowadza w niniejszym ujęciu przywołanie kontekstów historycznych, do zadań prymarnych przeprowadzonych analiz należy wyciągnięcie wniosków z eksploracji dokonanych w obszarze literatury i publicystyki, pokazują-cych stopień wykorzystania w wybranych tekstach narracji i potencjałów afektywnych. Nie sposób w tym kontekście oprzeć się wrażeniu, iż granica „poczdamska” na Odrze i Nysie w sposób wyraźny oddziela struktury państwowe, narodowe i etniczne obydwu krajów, pociągając za sobą kształtowanie tożsamości zbiorowej społeczeństw, co więcej, stając się polem zróżnicowanych, często wewnętrznie niejednolitych, imaginacji. Reprezentatywną egzemplifikacją tego zjawiska są literackie, publicystyczne i naukowe przetworzenia opisy-wanego fenomenu, niezmiennie wpływające na konstytuowanie się i modelowanie relacji pomiędzy Polską i Niemcami.
Słowa kluczowe:
granica polsko-niemiecka, emocjonalizacja, imaginacja, literatura i publicystykaBibliografia
Bibliografia
Bernaś F., Meissner L., Płonąca granica, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1970. Google Scholar
Bieniasz S., Ucieczka, Czytelnik, Warszawa 1991. Google Scholar
Bollinger H., Unterwegs in Polen. Begegnungen mit Menschen, ihrer Geschichte und Heimat, Geistkirch-Verlag, Saarbrücken 2016. Google Scholar
Debus G., Psychologie der Gefühlswörter, [in:] Zur historischen Semantik des Gefühlwortschatzes. Aspekte, Probleme und Beispiele seiner lexikographischen Erfassung, hg. von L. Jäger, Rader Verlag, Aachen 1988. Google Scholar
Gebhardt M., Eine große Hoffnung, [in:] Deutsche in Polen nach 1945: Gefangene und Fremde, hg. von M. Gebhardt, J. Küttner, R. Oldenbourg Verlag, München 1997. Google Scholar
Giertych J., Polska i Niemcy. Granica polsko-niemiecka w świetle norm międzynarodowych, Wydawnictwo Nortom, Wrocław 1996. Google Scholar
Kiełczewska M., Grodek A., Odra-Nisa. Najlepsza granica Polski, Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, Poznań 1946. Google Scholar
Klafkowski A., Granica polsko-niemiecka a konkordaty z lat 1929 i 1933, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1958. Google Scholar
Klafkowski A., Podstawowe problemy umowy poczdamskiej z dnia 2.VIII.1945 r., [in:] ders., Granica na Odrze i Nysie – od Poczdamu do dziś, Zachodnia Agencja Prasowa, Warszawa 1965. Google Scholar
Kopaliński J., Granica pokoju. Wpływ granicy na Odrze i Nisie na gospodarkę Niemiec i Polski, Wydawnictwo Zachodnie, Poznań 1948. Google Scholar
Labuda G., Polska granica zachodnia. Tysiąc lat dziejów politycznych, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1974. Google Scholar
Lejkin M., Nasi zagranicą. Humorystyczny opis podróży małżonków Mikołaja Iwanowicza i Głafiry Siemionowny Iwanowowych do Paryża i z powrotem, [übers. von A. Wydżga], Spółka Wydawnicza „Polonia”, Katowice [1928]. Google Scholar
Rada U., Zwischenland. Europäische Geschichten aus dem deutsch-polnischen Grenzgebiet, be.bra verlag, Berlin-Brandenburg 2004. Google Scholar
Rydel J., „Polska okupacja” w północno-zachodnich Niemczech 1945–1948, Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, Księgarnia Akademicka, Kraków 2000. Google Scholar
Schmidt J., Niewidzialna granica, [in:] Granica, hg. von J. Schmidt, Wydawnictwo Awel, Poznań 2007. Google Scholar
Segert D., Die Grenzen Osteuropas: 1918, 1945, 1989 – drei Versuche im Westen anzukommen, Campus Verlag, Frankfurt am Main 2002. Google Scholar
Smolorz D., Na granicy. Rzecz o czasach, ludziach i miejscach / Grenzgänger. Erzählte Zeiten, Menschen, Orte, Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, Gliwice 2008. Google Scholar
Stadtmüller E., Granica lęku i nadziei. Polacy wobec Niemiec w latach dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998. Google Scholar
Voss Ch., Narrative Emotionen. Eine Untersuchung über Möglichkeiten und Grenzen philosophischer Emotionstheorien, de Gruyter, Berlin 2004. Google Scholar
Watykan a granica polsko-niemiecka [Angabe ohne Verfasser], Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich, Warszawa 1960. Google Scholar
Weigand M., Die Diskussion über die deutsch-polnische Grenze im Wiedervereinigungsprozess 1989/90, [Magisterarbeit, Mönchengladbach im September 2004 (überarbeitet Februar 2011)], URL: https://books.google.pl/books?id=QYBROOMjIDgC&printsec=frontcover&dq=deutschpolnische+Grenze&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjkt7vJ5pbZAhVEJFAKHXbiANQQ6AEILTAB#v=onepage&q=deutsch-polnische%20Grenze&f=false [letzter Zugriff: 26.07.2018]. Google Scholar
Wiewióra B., Granica na Odrze i Nysie Łużyckiej w polityce zachodu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1958. Google Scholar
Autorzy
Tobiasz JANIKOWSKItobiasz.janikowski@up.krakow.pl
Pädagogische Universität Krakau (Kraków) Polska
https://orcid.org/0000-0003-1248-4404
Statystyki
Abstract views: 46PDF downloads: 18
Podobne artykuły
- Marcin Jaworski, Sztuka komiksu i problematyka sytuacji granicznej. Estetyka, forma, treści , Transfer. Reception Studies: Tom 6 (2021): AFEKTY 2 – WSPÓŁCZESNA KULTURA EMOCJI. TRANSFER. PRZEKŁAD. RECEPCJA
- Monika Wolting, Prolegomena do badań nad literaturą migracyjną , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Elżbieta HURNIK, Literatura austriacka na łamach „Literatury na Świecie” , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Hans-Christian Trepte, Powroty do przeszłości. Po śladach rodzinnych w niemieckojęzycznej literaturze (nie tylko) polskiego pochodzenia , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Renata Makarska, Tekstowa wielojęzyczność w niemieckojęzycznych utworach pisarzy polskiego pochodzenia (Artur Becker, Dariusz Muszer, Matthias Nawrat) , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Piotr Majcher, "Strach bramkarza przed jedenastką" Petera Handkego – analiza zachowania protagonisty , Transfer. Reception Studies: Tom 8 (2023): Lęk i strach we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej, polskiej i irlandzkiej
- Szymon Gębuś, Nowy „kamień milowy“ w kanonie badań nad literaturą komiksową [Recenzja:] Stephan Packard, Andrea Rauscher, Véronique Sina, Jan-Noël Thon, Lukas R.A. Wilde, Janina Wildfeuer. Comicanalyse. Eine Einführung. Stuttgart: J. B. Metzler Verlag, 2019, 228 s. , Transfer. Reception Studies: Tom 7 (2022): Współczesne tęsknoty w literaturę wpisane
- Bożena Anna BADURA, Redukcja estetyczna w narracji i imersja w najnowszej literaturze polskiej i niemieckiej , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Katarzyna LUKAS, Przekraczanie granic w przekładzie intersemiotycznym: powieść graficzna Dietera Jüdta Heimsuchung und andere Erzählungen von Bruno Schulz , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Bożena Anna BADURA, Migration erzählen. Am Beispiel von gehen, ging, gegangen von Jenny Erpenbeck und Widerfahrnis von Bodo Kirchhoff , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.