Bruno Winawer o tęsknocie. Analiza wybranych utworów
Joanna Warońska-Gęsiarz
j.waronska@ujd.edu.plUniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie (Częstochowa) (Polska)
Abstrakt
Autorka omawia funkcje tęsknoty i sposoby jej przedstawiania na przykładzie kilku wybranych utworów Brunona Winawera, twórcy debiutującego jeszcze w Młodej Polsce, któremu popularność i uznanie krytyki w dwudziestoleciu międzywojennym zapewniły przede wszystkim dramaty i felietony. Jako materiał analityczny wykorzystała teksty pochodzące z początkowej oraz końcowej fazy twórczości Winawera, sztuki: Niziny (1910), Księga Hioba (1921), Ryk byłego lwa (1936) i Żywy ładunek (1938), a także wiersz opublikowany na łamach „Chimery” (1907).
Analiza utworów Winawera pozwoliła autorce zdiagnozować tęsknotę jako konsekwencję odczucia braku albo doświadczenia straty, co wpłynęło na wyróżnienie spośród bohaterów ludzi tęskniących (tęskniących do czegoś; tęsknota pobudza ich do działania, które często ogranicza się niemal wyłącznie do realizacji nie zawsze jasno sprecyzowanego celu znajdującego się w bliżej nieokreślonej przyszłości) oraz ludzi tęsknych (doświadczonych stratą czegoś lub kogoś; biernych, zniechęconych, rozżalonych). Tęsknota postaci ujawnia się w ich słowach, zachowaniach oraz sposobie postrzegania świata, choć na siłę jej doświadczania wpływa również aktualne otoczenie i ukształtowanie świata przedstawionego. Autorka zastanawia się również nad tęsknotą ujawnianą w biografii Winawera.
Słowa kluczowe:
Bruno Winawer, tęsknota, literatura międzywojenna, poezja młodopolska, dramat młodopolski, dramat międzywojennyBibliografia
Bibliografia
Brodzki, Józef. „Bruno Winawer, naukowiec, komediopisarz i… radio-telegrafista.” Problemy, no. 2 (1952): 113–116. Google Scholar
Irzykowski, Karol. Pisma teatralne, vol. 1: 1896–1926. Recenzje i felietony, artykuły, listy otwarte, collected and edited by Janina Bahr, bibliographical information by Barbara Winklowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1995. Google Scholar
Oddźwięki – odbicia – odcienie. Wiek XIX wobec sztuk, eds. Borkowska-Rychlewska Alina, Radosław Okulicz-Kozaryn, Aleksader Krawczyk, and Karolina Karpińska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2020. Google Scholar
Symotiuk, Stefan. „Człowiek tęsknoty.” In Tęsknota w kulturze,” edited by Jadwiga Mizińska, and Halina Rarot, 13–19. Lublin: Wydawnictwo Uni-wersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009. Google Scholar
Chamitow, Mikołaj. „Ludzie tęsknoty i ludzie nudy. Tajemnica samotności i współistnienia.” In Tęsknota w kulturze, edited by Jadwiga Mizińska, and Halina Rarot, 20–28. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009. Google Scholar
Mizińska, Jadwiga. „Tęsknota do siebie.” In Tęsknota w kulturze, edited by Jadwiga Mizińska, and Halina Rarot, 29–44. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009. Google Scholar
Tęsknota w kulturze, edited by Jadwiga Mizińska, and Halina Rarot. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2009. Google Scholar
'Varia [Kazimierz Wroczyński…].' Chimera, vol. 10 (1907): 596. Google Scholar
Winawer, Bruno. “Akwatinta.” Chimera, vol. 10 (1907): 496. Google Scholar
Winawer Bruno. Cargo. Podróż dziewicza w trzech aktach, typescript in Archiwum Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, signature 1106 [title variation: Żywy ładunek]. Google Scholar
Winawer, Bruno. Księga Hioba. Komedia nudna w trzech aktach. Warszawa: by the author, 1921. Google Scholar
Winawer, Bruno [Chryzostom Pindar]. „Na marginesach kurierka.” Sowizdrzał, no. 6 (1918). Google Scholar
Winawer, Bruno. Niziny. Rzecz w czterech odsłonach. 1910, typescript in Muzeum Teatralne in Warsaw, signature 1711. Google Scholar
Winawer, Bruno. Ryk byłego lwa. Komedia w trzech aktach, typescript in Muzeum Teatralne in Warsaw, TP 982. Google Scholar
Wroczyński, Kazimierz. Pół wieku wspomnień teatralnych. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1957. Google Scholar
Autorzy
Joanna Warońska-Gęsiarzj.waronska@ujd.edu.pl
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie (Częstochowa) Polska
Statystyki
Abstract views: 38PDF downloads: 29
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Transfer. Reception Studies
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Podobne artykuły
- Anna Bożena Badura, Autentyczność literatury migracyjnej na przykładzie niemieckojęzycznych powieści wydanych po 2015 roku , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Bartosz Małczyński, Ostateczne otwarcie ciężkich drzwi , Transfer. Reception Studies: Tom 8 (2023): Lęk i strach we współczesnej literaturze niemieckojęzycznej, polskiej i irlandzkiej
- Justyna Radłowska, Bonifacy Miązek – (emigracyjny) historyk literatury polskiej , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Agnieszka Palej, W poszukiwaniu korzeni. Współczesna polsko- -niemiecka literatura migracyjna i dylematy tożsamości (Sabrina Janesch, Alexandra Tobor, Matthias Nawrat) , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Paulina KASIŃSKA, Odbiór Strefy interesów Martina Amisa w angielskim, amerykańskim, niemieckim oraz polskim obiegu krytycznoliterackim , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Jolanta PACYNIAK, Recepcja twórczości Jenny Erpenbeck w Polsce i w krajach niemieckojęzycznych , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Marcin Pliszka, Łzami pisane. Strzęp całunu Andrzeja Mandaliana wobec czarnoleskiej poezji funeralnej. , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
- Agnieszka JEZIERSKA, Nowsze teksty dramatyczne Jelinek i ich długa droga na polskie sceny. Glossa do transferu teatralnego , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Joanna Ławnikowska-Koper, Niemieckojęzyczna literatura Szwajcarii bez tabu , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
- Bożena Anna BADURA, Migration erzählen. Am Beispiel von gehen, ging, gegangen von Jenny Erpenbeck und Widerfahrnis von Bodo Kirchhoff , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
