Mit Tränen geschrieben. Strzęp całunu (Ein Fetzen vom Leichentuch) von Andrzej Mandalian gegenüber den Klageliedern von Jan Kochanowski aus Czarnolas

Marcin Pliszka

marcin.pliszka@uph.edu.pl
a:1:{s:5:"en_US";s:81:"Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Wydział Nauk Humanistycznych";} (Poland)

Abstract

In diesem Artikel stelle ich zwei zeitlich weit auseinanderliegende Gedichtbände nebeneinander und interpretiere sie: Jan Kochanowskis Treny (Threnodien) aus der Renais-sancezeit und Strzęp całunu (Ein Fetzen vom Leichentuch) des zeitgenössischen Dichters Andrzej Mandalian. Beide Sammlungen sind ein poetischer Bericht über die traumatische in-nere Erfahrung, die der Verlust eines geliebten Menschen darstellt. In einer vergleichenden Perspektive betrachte ich vor allem die Trauertopik, die verwendeten Motive, die Art und Weise, in der das Thema dargelegt wird, sowie genealogische Fragen. In ihrer poetischen Phrase zeigen sowohl Kochanowski als auch Mandalian das Wesen des Leidens auf und defi-nieren die Wirklichkeit durch Leiden. Ich interessiere mich für die Identität beider Diskurse, ihre gemeinsame Aussage und die daraus resultierende Universalität und Zeitlosigkeit des Erfahrungsausdrucks der „Metaphysik des Verlustes“.


Schlagworte:

Threnodie, Poesie, Leiden, ubi sunt?, Jan Kochanowski, Andrzej Mandalian

Literaturhinweise

Barthes, Roland. Przyjemność tekstu. Translated by Adriana Lewańska. War-szawa: Wydawnictwo KR, 1997. Google Scholar

Borowski, Andrzej. “O trwodze, rozpaczy i nadziei w ‘Trenach’ Jana Kocha-nowskiego.” In Jan Kochanowski. Interpretacje, edited by Jan Błoński, 166-167. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989. Google Scholar

Burzka-Janik, Małgorzata. “Podążając za Eurydyką. O trenach Andrzeja Mandaliana z tomu ‘Strzęp całunu’”. Kwartalnik Opolski, no. 2–3 (2008). Google Scholar

Czyż, Antoni. “Stara kobieta w ‘Trenach’ Jana Kochanowskiego.” In Oblicza kobiecej starości. Literatura i historia, edited by Beata Walęciuk-Dejneka, 53-65. Kraków: Aureus, 2016. Google Scholar

Debray, Regis. “Narodziny przez śmierć.” Translated by Maryna Ochab. In Wymiary śmierci, Selected by Stanisław Rosiek, 243–264. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2002. Google Scholar

Domański, Juliusz. Tekst jako uobecnienie. Szkic z dziejów myśli o piśmie i książce. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2002. Google Scholar

Drob, Janusz Andrzej. “Granice rozpaczy i łez w kulturze staropolskiej.” In Śmiech i łzy w kulturze staropolskiej, edited by Adam Karpiński, and Estera Lasocińska, and Mirosława Hanusiewicz, 133-140. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 2003. Google Scholar

Foucault, Michel. “Sobąpisanie.” Translated by Michał Paweł Markowski. In Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, edited by Tadeusz Komendant. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1999. Google Scholar

Gleń, Adrian. “Niebycie.” In Gleń, Adrian. Andrzej Stasiuk. Istnienie, 129–164. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019. Google Scholar

Głowiński, Michał. “Poezja trzeciego wieku.” Gazeta Wyborcza, no 156 (2003): 11. Google Scholar

Goliński, Janusz K. Vanitas. O marności w literaturze i kulturze dawnej. Warszawa: Towarzystwo “Ogród Ksiąg”, 1996. Google Scholar

Jankelevitch, Vladimir. To, co nieuchronne. Translated by Mateusz Kwaterko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2005. Google Scholar

Kalaga, Wojciech. “Granice tekstu – mgławice tekstu.” Teksty Drugie, no. 4 (1997): 5–32. Google Scholar

Kochanowski Jan, Dzieła wszystkie, edited by Maria Renata Mayenowa, and Lucyna Woronczakowa, and Jerzy Axer, and Maria Cytowska. Vol. II: Treny. Wrocław: Ossolineum, 1983. Google Scholar

Künstler-Langner, Danuta. Idea vanitas. Jej tradycje i toposy w poezji pol-skiego baroku. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1996. Google Scholar

Maleszyński, Dariusz. Człowiek w tekście. Formy istnienia według literatury staropolskiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2002. Google Scholar

Mandalian, Andrzej. Strzęp całunu. Warszawa: Czytelnik, 2003. Google Scholar

Nycz, Ryszard. Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie. Wrocław: Wydawnictwo Leopoldinum, 2002. Google Scholar

Otwinowska, Barbara. “Sen w poezji Jana Kochanowskiego.” In Jan Kochanowski 1584–1984. Epoka – twórczość – recepcja, edited by Janusz Pelc, and Paulina Buchwald-Pelcowa, and Barbara Otwinowska. Vol. I. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1989. Google Scholar

Pliszka, Marcin. “Barokowy ‘sen’ jako gatunek literacki.” In W onirycznym teatrze. Sen w poezji polskiego baroku. Siedlce: Pracownia Wydawnicza Wydziału Humanistycznego, 2015. Google Scholar

Pliszka, Marcin. “Sen literacki – między doświadczeniem a konwencją. ‘Tren XIX’ Jana Kochanowskiego.” In Pliszka, Marcin. Prywatne i publiczne w tekstach kultury. Studia, Siedlce: Pracownia Wydawnicza Wydziału Hu-manistycznego, 2016. Google Scholar

Rozmowa Andrzeja Mandaliana z Joanną Szczęsną. Gazeta Wyborcza. Wysokie Obcasy (Nov. 2002). Google Scholar

Skwarczyńska, Stefania. “Topos ‘Ubi sunt qui ante nos fuerant?’” oraz styczne z nim formacje treściowo-formalne w poezji europejskiego kręgu kultu-rowego.” In Stefania Skwarczyńska, W orbicie literatury, teatru, kultury naukowej. Warszawa: PAX, 1985. Google Scholar

Spólna, Anna. Nowe “Treny”? Polska poezja żałobna po II wojnie światowej a tradycja literacka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007. Google Scholar

Sztukiecka, Grażyna. “O pocieszeniu, jakie daje mit orficki.” Świat i Słowo, no. 1 (2004): 43–56. Google Scholar

Sztukiecka, Grażyna. “Nie masz cię, Eurydyko moja!” Twórczość , no. 1 (2004): 94–95. Google Scholar

Św. Augustyn, Wyznania. Translated by Jan Czuj. Warszawa: DeAgostini–Al-taya–PAX, 2001. Google Scholar

Urbain, Jean-Didier. “W stronę historii Przedmiotu Funeralnego.” In Wymiary śmierci, Selected by Stanisław Rosiek, 321-328. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2002. Google Scholar

Wańczowski, Marian, with Mirosław Lenart, and Ewa Maciesowicz. Księga żałoby i śmierci, Opole: [author’s edition], 1993. Google Scholar

Ziemba, Kwiryna. Jan Kochanowski jako poeta egzystencji. Prolegomena. Warszawa: Towarzystwo “Ogród Ksiąg,” 1994. Google Scholar


Veröffentlicht
2020-12-31

Cited By / Teilen

Pliszka, M. (2020). Mit Tränen geschrieben. Strzęp całunu (Ein Fetzen vom Leichentuch) von Andrzej Mandalian gegenüber den Klageliedern von Jan Kochanowski aus Czarnolas . Transfer. Reception Studies, 5, 79–96. https://doi.org/10.16926/trs.2020.05.05

Authors

Marcin Pliszka 
marcin.pliszka@uph.edu.pl
a:1:{s:5:"en_US";s:81:"Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Wydział Nauk Humanistycznych";} Poland

Statistics

Abstract views: 109
PDF downloads: 89



Am häufigsten gelesenen Artikel dieser/dieses Autor/in

Ähnliche Artikel

1 2 3 > >> 

Sie können auch eine erweiterte Ähnlichkeitssuche starten für diesen Artikel nutzen.