Literatura - kultura - dialog. Problemy i dylematy współczesnej komparatystyki literackiej
Abstrakt
Artykuł jest próbą rekonstrukcji i charakterystyki dyskursów w komparatystyce literackiej w XX i XXI wieku. Wychodząc od zaprezentowania metodologii badań po-równawczych w latach pięćdziesiątych XX wieku, Autorka podejmuje ocenę strategii, modeli i koncepcji badawczych w kolejnych dziesięcioleciach. Przedmiotem kontrowersji i sporów komparatystów, podkreśla, były trudności związane z określeniem tożsamości rozwijającej się dyscypliny, jej instrumentarium i miejsca we współczesnych, ponowoczesnych kierunkach literaturoznawstwa. Przywołując i komentując wypowiedzi polskich i zagranicznych uczonych, wskazuje na metodologiczne zawiłości towarzyszące próbie uściślenia celów i zadań badawczych komparatystyki w okresie tzw. zwrotu kulturowego. W tym kontekście rozważa także kategorię dialogu i dialogowości, interkulturowości i transkulturowości oraz zagadnienie przekładu i jego rolę w procesie międzykulturowej komunikacji.
Słowa kluczowe:
komparatystyka literacka, interpretacja, tożsamość, dialog, dialogowość, przekład litreacki, transkulturowość, transfer kulturowyBibliografia
Bibliografia
Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, PIW, Warszawa 1970. Google Scholar
Bernheimer Ch., Report, 1993: Comparative Literature at the Turn of the Cen-tury, [w:] Comparative Literature in the Age of Multiculturalism, red. Ch. Bernheimer, The Johns Hopkins University Press, Baltimore – Lon-don 1995, s. 39–48. Google Scholar
Bhabha H., How Newness Enters the World: Postmodern Space, Postcolonial Times and the Trials of Cultural Translation, [w:] The Location of Culture, red. H. Bhabha, Routledge, New York – London 1994, s. 212–235 Google Scholar
Bilczewski T., Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porów-nawcze wobec translatologii, Universitas, Kraków 2010. Google Scholar
Burzyńska A., Markowski M.P., Teorie literatury XX wieku, Znak, Kraków 2006. Google Scholar
Claudon F., Littérature et musique, „Revue de Littérature Comparée” 1987, nr 3, s. 261–265. Google Scholar
Chevrel Y., La littérature comparée, Presses Universitaires de France, Paris 1989. Google Scholar
Guyard M.F., La littérature comparée, wstęp J.M. Carrè, Presses Universitaires de France, Paris 1951. Google Scholar
Hejmej A., Komparatystyka kulturowa: interpretacja i egzystencja, [w:] Kom-paratystyka dzisiaj, t. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Ka-sperski, Universitas, Kraków 2010, s. 67–80. Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, Universitas, Kraków 2013. Google Scholar
Kasperski E., Komparatystyka współczesna. Zadania i zakres, [w:] Kompara-tystyka dzisiaj t. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Kasperski, Universitas, Kraków 2010, s. 13–45. Google Scholar
Janaszek-Ivaničková H., Absoluty komparatystyczne a wolna wola, [w:] Kom-paratystyka dzisiaj, t. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Ka-sperski, Universitas, Kraków 2010, s. 206–221. Google Scholar
Kristeva J., Słowo, dialog, powieść, przeł. W. Grajewski, [w:] Bachtin. Dialog – język – literatura, red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski, PIW, Warszawa 1983, s. 394–418. Google Scholar
Jost F., Komparatystyka literacka jako filozofia literatury, przeł. R. Gręda, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. H. Janaszek-Ivaničková, Warszawa 1997, s. 41–65. Google Scholar
Mecklenburg N., Zadania i obszar badań literaturoznawstwa interkutlurowe-go. Zarys problematyki, przeł. K. Ćwiklak, [w:] Komparatystyka dzisiaj, t. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Kasperski, Universitas, Kraków 2010, s. 54–66. Google Scholar
Możejko E., Między kulturą a wielokulturowością. Dylematy współczesnej kom-paratystki, [w:] Sporne i bezsporne problemy wiedzy o literaturze, red. W. Bolecki i R. Nycz, Instytut Badań Literackich PAN, Łódź 2002, s. 408–422. Google Scholar
Nycz R., Kulturowa natura, słaby profesjonalizm. Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego, [w:] Kultu-rowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Universitas, Kraków 2006, s. 5–38. Google Scholar
Płaszczewska O., Przestrzenie komparatystyki – italianizm, cz. 1, Wydawnic-two Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2010. Google Scholar
Remak H.H.H., Literatura porównawcza – jej definicja i jej funkcja, przeł. W. Tuka [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. H. Janaszek-Ivaničková, Instytut Kultury, Warszawa 1997, s. 25–36. Google Scholar
Sławek T., Literatura porównawcza: Między lekturą, polityką i społeczeństwem, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja, red. M. Czermińska, S. Gajda, K. Kłosiński, A. Legeżyńska, A.Z. Makowiecki, R. Nycz, t. 1, Universitas, Kraków 2005, s. 389–401. Google Scholar
Sommerfeld B., Komparatystyka w Niemczech – wyzwania i perspektywy, [w:], Komparatystyka dzisiaj, t. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Kasperski, Universitas, Kraków 2010, s. 30–44. Google Scholar
Zawadzki A., Między komparatystyką literacką a kulturową, [w:] Kulturowa teoria literatury 2, Poetyki. Problematyki. Interpretacje, red. T. Walas, R. Nycz, Universitas, Kraków 2012, s. 345–367. Google Scholar
Statystyki
Abstract views: 49PDF downloads: 39
Podobne artykuły
- Marijana JELEC, Werbalizacja, wizualizacja i lokalizacja pamięci w niemieckojęzycznej powieści pokoleniowej , Transfer. Reception Studies: Tom 6 (2021): AFEKTY 2 – WSPÓŁCZESNA KULTURA EMOCJI. TRANSFER. PRZEKŁAD. RECEPCJA
- Elżbieta HURNIK, Literatura austriacka na łamach „Literatury na Świecie” , Transfer. Reception Studies: Tom 2 (2017)
- Brigitta Helbig-Mischewski, „Ich komme aus Polen“. Literatura migracyjna jako coming out. Wir Strebermigranten Emilii Smechowski na tle prozy polskich migrantów w Niemczech , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Joanna ŁAWNIKOWSKA-KOPER, Granice (nie)przyzwoitości. Dysforia. Przypadki mieszczan polskich Marcina Kołodziejczyka w kontekście polskiej recepcji Gabriele Wohmann , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Bożena BADURA, Furora Morfiny Szczepana Twardocha w Niemczech , Transfer. Reception Studies: Tom 1 (2016): CYRKULACJA LITERATURY NIEMIECKOJĘZYCZNEJ I POLSKIEJ W XXI WIEKU
- Joanna FRUŻYŃSKA, Międzykulturowy intersemiotyczny transfer komizmu powieść Ericha Kastnera «35 maja albo Jak Konrad pojechał konno do mórz południowych» w opracowaniu graficznym Bohdana Butenki. , Transfer. Reception Studies: Tom 3 (2018)
- Anna Bożena Badura, Autentyczność literatury migracyjnej na przykładzie niemieckojęzycznych powieści wydanych po 2015 roku , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Justyna Radłowska, Bonifacy Miązek – (emigracyjny) historyk literatury polskiej , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Anna Warakomska, Od literatury gastarbeiterów do literatury interkulturowej w niemieckiej rzeczywistości postimigranckiej , Transfer. Reception Studies: Tom 4 (2019): PISARKI I PISARZE POLSKIEGO POCHODZENIA W NIEMCZECH I W AUSTRII. (POST)MIGRACJA TOŻSAMOŚĆ – TRANSKULTURA
- Weiting Zhao, „Współodczuwanie”. Drogi recepcji twórczości Czesława Miłosza w Chinach , Transfer. Reception Studies: Tom 5 (2020): AFEKTYWNA KULTURA. TRANSFER – PRZEKŁAD – RECEPCJA (LITERATURA NIEMIECKOJĘZYCZNA, ANGLOJĘZYCZNA I POLSKA)
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
